لوازم کوهنوردی

سلام امروز ایمیلی به دستم رسید که حاوی نکات جالبی بود و سایت خوبی را هم به من معرفی کرد که مطالبی را از آن برای شما می گذارم. نام این سایت ویکی پاکوب یا همان دانش نامه آزاد پاکوب می باشد.

لوازم کوهنوردی

از ویکی پاکوب

لازمه کوهنوردی فنی در زمستان دقت بیشتر و رعایت نکات ایمنی و همچنین تدارک مناسب است .

هنگام بستن کوله خود برای یک برنامه زمستانی ( خواه فنی خواه ساده ) باید به یاد داشته باشیم هیچوقت نمی توان با قاطعیت در زمستان طول یک برنامه را پیش بینی نمود. به همراه داشتن لوازم زیر در زمستان در کوله هر کوهنوردی در برنامه های کوتاه ایمنی او را بالا می برد:

http://wiki.pakoob.com/images/6/63/Mountaineer.jpg

البسه و ابزار رایج کوهنوردی

• فلاسک مناسب با روکش : یک نوشیدنی گرم می تواند در شرایط بد نیرو و انرژی شما را به حد چشم گیری بالا ببرد (حتی بعضی مواقع مرز بین مرگ و زندگی، یک نوشیدنی گرم است). حتما فلاسک خود را داخل یک کاور فوم عایق و یا حد اقل یک جواب پشمی مناسب قرار دهید . این کار گرمای فلاسک شما را تا مدت زیادتری حفظ می کند. (بسیاری به اشتباه از همراه داشتن آب جوش با این نظر که بعدا آب را جوش می آورند از حمل آن خودداری می نمایند ولی توجه داشته باشید که در بسیاری از مواقع موقعیت مناسبی برای جوش آوردن آب نیست.)

• یک وعده اضافه غذای کنسروی : مدت برنامه شما هر چه باشد یک وعده غذا بیشتر با خود به مراه ببرید. وجود یک کنسرو چندان کوله شما را سنگین نمی کند اما اگر لازم شد می تواند انرژی کافی برای فعالیت را به ما بدهد.

قمقه آب بزرگتر: در زمستان بدن کوهنورد بسیار بیشتر عرق می کند( هر جند این امر خیلی محسوس نیست ! ) اما نوشیدن آب کافی می تواند روند چرخش خون شما را مناسب تر نماید. به یاد داشته باشید که کم آبی می تواند باعث تسهیل یخزدگی اعضا و نیز سرمازدگی عمومی بدن شود.

• دستکش و کلاه اضافه : اگر در طوفان مدت زیادی مجبور بودید از سنگ ها صعود کنید یا تبر یخ در دست داشته باشید کم کم دستکش شما یخ می زند. آن را قبل از اینکه دستانتان سرد شوند با جایگزین خشک تعویض کنید. می توانید دستکش یدکی را داخل لباس خود بگذارید تا با دمای بدن شما گرم شود.

• یک چراغ قوه مناسب : بهمراه داشتن یک چراغ قوه مناسب سبک همواره در تاریکی زود رس زمستان چاره ساز بوده است . قبل از عزیمت به کوه باتری را مورد بازبینی قرار دهید. همراه داشتن باتری اضافی همیشه اطمینان بخش خوبی است

• پریموس و ظرف : فلاسک شما هر چقدر خوب باشد باز ظرفیت محدودی دارد. بهمراه داشتن چراغ گاز مناسب در بیتوته های اجباری می تواند کارساز باشد. اگر از مدل های گازی استفاده می کنید با خود یک یا دو شمع بهمراه ببرید . گاز در سرما یخ می زند و حرارت شمع در زیر آن می توان به توان حرارتی آن کمک کند.

• یک زیر انداز با اندازه مناسب : اگر مجبور به بیتوته شدید یک زیر انداز عایق بخوبی مانع تماس بدن شما با زمین و در نتیجه حفظ دمای بدن شما می شود.

• قطب نما: حتی اگر نقشه مناسب از منطق ای که قصد صعود از آن دارید در دست نباشد در شرایط برف گیجه (whiteout) که مه و طوفان دید شما را به صفر کاهش داده دانستن جهت شمال می تواند راهگشا باشد.

• لباس گرم اضافه: هیچگاه به لباسی که حین صعود به تن دارید اکتفا نکنید. این لباس حین صعود بعلت تعریق بدن نمدار می شود و هنگام استراحت شما را سرد خواهد کرد. بهم همراه داشتن کت پر - نیم کت و یا یک دست بالاپوش پلار مناسب می تواند در زمان ایستادن و استراحت شما را به خوبی گرم کند.

• روکش دستکش: دستکش های پلار و پشمی در هر حال خیس می شوند. یک جفت روکش دستکش می تواند دستکش های زیری شما را مدت بیشتری گرم نگاهدارد.

• یک جفت جورب اضافه : در صورت خیس شدن جوراب ها می تواند شما را گرم کند و همچنین در هنگام بیتوته ( بیواک) اگر شرایط اجازه بدهد تعویض جوراب تا حد زیادی شما را گرم می کند. توجه داشته باشید که از پوشیدن جوراب نخی و پنبه ای (مثل جورابهای شهری یا جورابهای حوله ای) اکیدا پرهیز کنید چرا که نخ (پنبه) رطوبت ناشی از عرق پای شما را در خود نگه می دارد و ظرف چند ساعت در نوک پای خود احساس سرما خواهید کرد. در شرایط بحرانی می تواند یخزدگی انگشتان پای شما را تسهیل نماید.

• عینک مناسب: عینک شما باید مانع از ورود اشعه مضر uv به چشم شما گردد و این موضوع در ارتفاعات بالاتر اهمیت بیشتری پیدا می کند. چراکه میزان اشعه با افزایش ارتفاع بصورت تصعدی زیاد می شود. همچنین عینک زمستانی در کوه باید دارای حفاظ دور چشم برای جلوگیری از نفوذ باد و بوران باشد. در شرایط بسیار سرد و کولاک باید از عینکهایی با لنز دوجداره استفاده کنید تا مانع از یخ زدن آن گردد.

• طناب انفرادی و کارابین : به هر حال کاربرد خاص خود را دارند. و اگر روزی مورد نیاز باشند و در کوله نباشد به ارزش آن پی می بریم !!

• نیمه یخ شکن : بسیاری از معابر کوهستانی ایران بخوصو در روزهای جمعه بعلت تردد بسیار لغزنده است . بهمراه داشتن و استفاده از آن آن بخصوص در صبحدم و غروب می تواند جلوی سر خوردن را بگیرد.

• باتوم راهپیمایی: وسیله سبک و کارا در برف کوبی و همچنین بیمه کننده دراز مدت سلامت زانوهای شما. آنرا هیچگاه از فهرست لوازم خود حذف نکنید. همچنین در حوادث می تواند نقش برانکارد را نیز بازی کند

• سوت : برای پیام دادن به دیگران در هنگام مه و برف گیجه هیچ وسیله ای بهتر از آن اختراع نشده است . توجه کنید سوتی که بهمراه می برید از آن دسته سوت های موسوم به پیش آهنگی باشد که داخل آن مانند استوانه ای تو خالی است. مدل های دیگر سوت در سرما یخ می زند!

قبل از حرکت تمام زیپ ها ، بست ها و سگگک های کوله پشتی - گتر - لباس های بادگیر خود را چک کنید و از صحت عملکرد آن ها مطمئن شوید. (همراه داشتن یک سکگ اضافی برای قسمتهای مهم کوله پشتی -مثل کمر- می تواند شما را از دردسر زیادی نجات دهد)

همچنین بازبینی کفش قبل از صعود و ترمیم آسیب های احتمالی آن خالی از فایده نخواهد بود.

به همراه داشتن 20 تا 30 متر "نیم طناب " می تواند در مکان ای لازم حمایت مناسب را برای نفرات ضعیف تر مهیا کند. با یک کلنگ و استفاده از کارابین می توان در یک شیب تند نفرات را به سرعت حمایت نمود. ( توجه داشته باشید نقش این حمایت بیشتر جنبه روانی دارد

اصول تغذیه در کوهستان

اصول تغذیه در کوهستان

اصول تغذیه در کوهستان

هنوز کسی نتوانسته است رژیم غذایی مشخصی برای کوهنوردان بنویسد اما توصیه‌های پیشکسوتان این رشته در ارتفاعات کارساز است.

منظور از کوهنوردان نیز آن دسته از کسانی که سال و یا ماهی یک بار به همین ارتفاعات سهل‌الوصول دربند و درکه می‌روند و در همان ایستگاه‌های اول یا دوم بساط قلیان و هندوانه‌ای به راه می‌اندازند و تا خود عصر یله می‌دهند بر پشتی‌های قهوه‌خانه بین راه نیست.

معمولا بعد از انتخاب مکان اجرای برنامه کوهنوردی و تهیه پوشاک و وسایل مورد نیاز، تغذیه در کوهستان از اهمیت بیشتری برخوردار است. حجم بار مواد غذایی سبکی و فاسد نشدن این غذاها به خصوص در فصول گرم جزو نکاتی است که باید به آن توجه داشت. بردن غذاهای پختنی پر حجم و وزن در موقع اجرای برنامه‌های یک روزه توصیه نمی‌شود. مواد غذایی باید سبک و انرژی زا باشند.

تعیین برنامه غذایی بستگی بسیاری به نوع برنامه کوهنوردیتان دارد . این که قصد صعود یک روزه را دارید یا چند روزه. اگر قصد صعود چند روزه را داشته باشید معمولا توصیه می شود از چند روز قبل به ذخیره سازی انرژی در بدن بپردازید. کمی صبر کنید، جلوتر که برویم غذاهایی که برای آزاد شدن انرژیشان زمان بیشتری نیاز است را معرفی خواهیم کرد.

بدن یک کوهنورد به صورت روزانه 2 هزار کالری نیاز دارد ولی در هنگام صعود چیزی حدود 6 کیلو کالری نیاز دارد بنابراین برنامه غذایی باید طوری تنظیم شود که این میزان تامین شود در غیر این صورت صعود همراه با کسلی و یا خستگی همراه خواهد بود.

مواد مورد نیاز بدن در دو گروه درشت مغذی‌ها (کربوهیدرات‌ یا قند‌، چربی‌ و پروتئین) و ریز مغذی ( املاح معدنی ، ویتامین‌ها ) خلاصه می شود. این مواد را می‌توان در در چهار گروه گوشت و پروتئین، میوه و سبزیجات، لبنیات و شیر و نان و غلات یافت.

برای تغذیه در کوهستان باید طوری برنامه ریزی کنید که انرژی مورد نیازتان بسته به برنامه صعودتان تامین شود. هر چقدر ارتفاع بیشتر می‌شود باید از مواد غذایی که نیاز به آب و اکسیژن کمتری دارد، استفاده کرد تا مشکلات گوارشی کمتری ایجاد شود. غذا‌های سنگین در ارتفاعات بالا باعث ایجاد حالت تهوع می‌شود.

کربوهیدرات‌‌ها اولین و مهمترین ماده‌ای که منبع تامین انرژی در بدن است و سریع هضم شده و به سرعت در بدن جذب می‌شود کربوهیدرات‌ها هستند. کربوهیدرات‌ها بر اساس اندازه مولکول به سه دسته مونوساکارید، دی‌ساکارید و پلی ساکارید تقسیم می‌شوند.

هر چه مولکول کربوهیدرات کوچکتر باشد به آب و اکسیژن کمتری برای هضم و تبدیل شدن به انرژی نیاز دارد. مثلا عسل از نوع مونوساکارید است و جذب آن از همان دهان شروع می‌شود - البته در خوردن آن به دلیل اسیدی بودنش زیاد استفاده نکنید- خرما نشاسته و غلات از نوع پلی ساکارید هستند و برای جذب میزان بیشتری آب و اکسیژن نیاز دارند.

از آنجایی که هر گرم کربوهیدرات حدود 4 کیلو کالری ایجاد می‌کند مصرف آن نباید بیش از 55 درصد رژیم غذایی یک کوهنورد را شامل شود. غذا‌های کربو‌هیدرات دار را می‌توان همیشه استفاده کرد بهترین آنها شامل برنج ، ماکارونی، سیب زمینی و نان است.

مصرف زیاد از حد کربوهیدرات‌ها هم می‌تواند عوارضی چون افزایش قند خون، ترشح انسولین و در نهایت خستگی عضلات را به همراه بیاورد ضمن این که در راه بیشتر تشنه‌تان خواهد شد.

چربی‌‌ها بدن بعد از قند‌ها سراغ چربی‌‌ها می‌رود. این ماده در بدن انرژی زیادی آزاد می‌کند (هر گرم چربی معادل 9 کیلو کالری انرژی است) اما دسترسی به انرژی موجود در چربی‌ها علاوه بر آب فراوان به اکسیژن بیشتری نیاز دارد.

بنابراین در صعود‌‌ به ارتفاعات بیش از 4 هزار متر که میزان اکسیژن در محیط کمتر می‌شود، مصرف آن توصیه نمی‌شود با این حال بایستی 25 درصد از رژیم غذایی یک کوهنورد را شامل شود.

انرژی زیادی که چربی‌ها در بدن ایجاد می‌کنند نیاز به گذشت زمانی حدود 6 تا 8 ساعت دارد بنابر‌این به عنوان منبع انرژی سریع مصرف نشود. بهترین زمان مصرف غذا‌های پر چرب موقعی است که بدانید یک استراحت چند ساعته پیش رو خواهید داشت. شاید بار‌ها برایتان پیش آمده باشد؛ اگر نه امتحان کنید تفاوت خوردن چند آجیل در حین صعود را با خوردن مثلا چند بیسکویت و چای.

چربی‌‌ها به دو دسته گیاهی و جانوری تقسیم می‌شود. چربی حیوانی مانند گوشت و دنبه گیاهی مانند آجیل و ذرت، کنجد، نارگیل و زیتون است. در اغلب مواد غذایی، چربی‌ها به صورت نامرئی وجود دارند، مثلاً شیر طبیعی حدود 4% چربی دارد، گوشت‌ها از چند درصد تا چند ده درصد چربی دارند، زرده تخم مرغ تقریباً معادل پروتئین خود چربی دارد.

پروتئین‌ها اهمیت پروتئین‌ها نیز در برنامه‌های چند روزه بیشتر خود را نشان می‌دهد. برای این که عضلات افت نکنند باید پروتئین مصرف کرد. هر وقت قند و چربی بدن تمام شود بدن شروع به مصرف یا همان تولید انرژی از عضله‌ها می‌کند. هر گرم پروتئین هم حدود 4 کیلو کالری انرژی آزاد می‌کند و مصرفش باید 20 درصد رژیم غذایی را شامل شود.

از آنجایی که آزاد سازی انرژی پروتئین‌ها 4 تا 6 ساعت زمان نیاز دارد کوهنوردان معمولا توصیه می‌کنند وعده غذایی پروتئین دار را به زمانی مثل شب که بدن استراحت 4 تا 6 ساعته خواهد داشت موکول کنیم. لوبیا، ماهی، پنیر، عدس، گردو می‌تواند آن را تامین کند.

خوردن سیر در روز‌های اول کوهنوردی به دلیل مقاوم کردن بدن در برابر سرما و گرما توصیه شده است ولی به دلیل افزایش تپش قلب در ارتفاعات مناسب نیست.

آب: آب در حدود 65 تا 70 درصد وزن بدن را تشکیل می‌دهد از دست رفتن 10 درصد آب بدن نتایج بدی به بار می‌آورد.

در کوهنوردی همیشه می‌گویند آب فردا را هم امروز مصرف کنید این مسئله برای پررنگ کردن نقش آب در کوهنوردی است.

به صورت معمول یک فرد بالغ و سالم روزانه یک لیتر آب مصرف می‌کند این میزان در کوهنوردی به مراتب بیشتر است. از آنجایی که بدن کوهنوردان آب و املاح معنی از دست می دهد بهتر است آب مصرفی با مقداری نمک، قند یا عصاره میوه اضافه کنیم.

در ارتفاعات بالا آب غلظت خون را کم کرده و باعث دیرتر خسته شدن بدن می شود. توصیه می‌شود که سه ساعت قبل از شروع فعالیت حدود 500 میلی لیتر را به صورت تدریجی مصرف کنید. معمولا ما وقتی تشنه می شویم که بدن میزان آب زیادی را از دست داده است بنابراین در کوهنوردی منتظر حس تشنگی نشوید و در فاصله‌های زمانی کم چند جرعه آب بنوشید.

مصرف برف در کوهستان توصیه نشده است چرا این که این برف بدون املاح معدنی است و سریع دفع شدن آن باعث پرکاری کلیه‌ها و املاح نداشتن آن باعث بروز اسهال می‌شود. در مواقع ضروری پس از جوشاندن به آب برف نیز حتما قند و نمک و یا عصاره میوه اضافه شود. شب‌ها با خوردن سوپ می‌توان نمک از دست رفته را جبران کرد.

به همه چشمه‌های آب که در مسیر‌های کوه‌نوردی با آن مواجه می‌شویم هم نمی‌شود اطمینان کرد بعضی از آنها بدون این که نشانه خاصی داشته باشند آلوده هستند و درصورت جوشانده شدن یا افزودن قرص‌های ضد عفونی کننده می‌توان استفاده کرد.

پیشنهاد‌ صبحانه:

استفاده از پنیر ، عسل، کره، بیسکویت، چای، نان گندم، پوره سیب زمینی، خرما و تخم مرغ، حلوا شکری. یا درست کردن . ساندویچ پیشنهادی: تخم مرغ با کاهو و گوجه فرنگی و نان سبوس دار همراه با چای یا قهوه.

استراحت بین راه: انجیر توت زرد آلوی خشک، کشمش بادام و پسته و آجیل و... توصیه می‌شود اما از آنجا که برای هضم احتیاج به آب و اکسیژن زیادی دارند بهتر است بنا به فصل میوه مصرف شود. تا هم ویتامین مورد نیاز بدن را تامین کند هم نیاز به آب کمتری داشته باشیم. بهترین میوه‌های توصیه شده سیب لیمو پرتقال انار خیار موز است. همچنین می توان از خرما، کاکائو، کشمش، هویج، گوجه فرنگی استفاده کرد.

ناهار: پوره سیب‌زمینی، عدسی، ساندویچ تخم مرغ و خیار شور، کنسرو لوبیا و ماهی مصرف بشود. ناهار پیشنهادی: یک فنجان شیر بدون چربی همراه با سالاد مرغ: سینه مرغ پخته و خرد شده، انبه یا آناناس خرد شده، پیازچه خرد شده و چند برگ کاهو و گوجه فرنگی.

شام: برای شام بهتر است یک غذای سبک مصرف شود. انواع سوپ‌ها، خامه ، سیب زمینی و روغن زیتون مصرف بشود.

از سبزیجات در تمام وعده‌های غذایی استفاده کنید مثل کلم بروکلی، کلم، گل کلم، کرفس، خیار، نخود و لوبیا سبز، برگهای سبز، قارچ، پیاز، تربچه، کدو، گوجه فرنگی، انواع سبزی خوردن و...

=منابع

همشهری آنلایl

http://wiki.pakoob.com/index.php/